بێ ئومێدى و گومانى خراپ بردن به‌خودا
بێ ئومێدى
و گومانى خراپ بردن به‌په‌روه‌ردگار
...................
الحمد
لله والصلاة والسلام على رسول الله ، أما بعد :
زۆر جار به‌هۆى قورس
بوونى دۆخه‌كانه‌وه مرۆڤه‌كان بي ئوميد ده‌بن له كراوه‌نه‌وه‌ى ده‌رگار ڕه‌مه‌ت
په‌روه‌ردگاريان ، به‌ڵام ئه‌م گومانى خراپ بردنه ده‌بێته مايه‌ى زيان بۆ دين و
ژينيان ..
چونكه بۆ دينيان
تاوانێكى گه‌وره‌يه ،
وه‌بۆ ژينيان ده‌سته‌وسانيان
ده‌كان له ده‌ست خستنى و هه‌وڵدانى پيويست .
ماناى بێ
ئومێدى : ئه‌وپه‌ڕى بێ ئومێد بوون له شتێك ، و به‌دوور دانانى
كراوه‌نه‌وه‌ى ده‌رگار ره‌حمه‌ت لێ يه‌وه ...
بي
ئومێدى له ره‌حمى خوا و ده‌سته‌وسان بوون يه‌كێكه له تاوانه گه‌وره كان چونكه
به‌بچوك سه‌يركردنى فراوانى ڕه‌حم و ميهره‌بانى خوايه ...
پێشه‌وا ابن حجر ده‌فه‌رمووێت : سوء الظّنّ بالله تعالى والقنوط من رحمته من الكبائر.
واتا
: گومانى خراپ بردن به خوداى باڵاده‌ست و وبێ ئومێد بوون له ڕه‌حمه‌ته‌كه‌ى له
تاوانه گه‌وره‌كانه .
جائه‌م بێ ئومێد بوونه‌ش له خۆووه ڕووناكت له مرۆڤه‌كان به‌ڵكۆ كه‌مه‌ڵيك
هۆكار ده‌بنه هۆى دروست بوونى بێ ئومێدى له‌ره‌حمى خوا و كرانه‌وه‌ى ده‌رگاى خێر
و خۆشى له‌وانه‌ش :
11-
نه‌زانين و ناشاره‌زاىى به توانا و زانست و به‌خشيني
خوا .
22-
زياده‌ڕه‌وى كردن له ترسان له‌خودا به‌شێوازێكى ناشه‌رعى
به‌جۆڕيك كه ته‌نها ترسى هه‌يه و ئوميدى نه‌ماوه .
33-
هاوڕێيه‌تى و تێكه‌ڵاوى كردنى كه‌سانى بێ ئومێد و ڕوخاو
.
44-
په‌يوه‌ست بوونى دڵ به هۆكاره‌كانه‌وه له‌برى په‌يوه‌ست
كردنى دڵ به خوداوه
55-
ئارامگرى .. (من استطال
الطريق ضعف مشيه) چونكه هه‌ر كه‌سێك ڕێگايه‌ك به دوور بزانێت ڕۆشتنى
هێواش ده‌بيته‌وه
65-
بێ وره‌ىى
، و كه‌مى هيمه‌ت .
په‌روه‌دگارمان له قورئاندا هه‌ميشه و له‌چه‌ندين ئايه‌تدا
هانمان ده‌دات كه بي ئومێد نه‌بێن له ڕه‌حم و ميهره‌بانى ئه‌و ، وه‌كو :
1- په‌روه‌ردگار ده‌فه‌رمووێت : (قالَ وَمَنْ يَقْنَطُ مِنْ رَحْمَةِ رَبِّهِ
إِلَّا الضَّالُّونَ ) . [الحجر :
56] واتا : كێ هه‌یه بێ ئومێد بێ له ڕه‌حمه‌تی
خوای گه‌وره مه‌گه‌ر كه‌سانێكی گومڕا .
2- په‌روه‌ردگار ده‌فه‌رمووێت : (لا تَقْنَطُوا مِنْ رَحْمَةِ اللَّهِ) [الزمر : 53]واتا : بێئومێد
نه‌بن له ڕه‌حمه‌تی خوا .
ئه‌مه‌ش هه‌ندێك فه‌رمووده و وته‌ى به‌نرخه
بۆ هه‌ركه‌سێك بيوه‌يت له ترسناكى بێ ئومێد بوون له ڕه‌حمى خوا تي بگات و بزانێت
چ تاوانێكى گه‌وره وه هه‌روه‌ها بۆى ده‌رده‌كه‌وێت هه‌موو ده‌رگايه‌كى خێر و
خۆشى له گومانى باش بردندايه به په‌روه‌ردگار :
1- لە ئەبو ڕەزینەوە خوای لێ ڕازی بێت دەفەرمووێت : پێغەمبەری
خوا صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ فەرموویەتی : "
ضَحِكَ رَبُّنَا مِنْ قُنُوطِ عِبَادِهِ، وَقُرْبِ غِيَرِهِ " قَالَ : قُلْتُ
: يَا رَسُولَ اللَّهِ، أَوَيَضْحَكُ الرَّبُّ ؟ قَالَ : " نَعَمْ ". قُلْتُ
: لَنْ نَعْدَمَ مِنْ رَبٍّ يَضْحَكُ خَيْرًا. ([1]) واتا : پەروەردگارمان پێدەکەنێت لە تەواو بێ ئومێد بوونی
بەندەکەی ، و نزیکی گۆڕانکاریەکانی .
دەڵێت : وتم ئەی پێغەمبەری خودا ، ئایا پەروەردگار پێ دەکەنێت ؟ فەرمووی: بەڵێ ، وتم : دەی کەواتە بێ بەش نابین لە خێری پەروەدگارێک
کە پێ دەکەنێت .
زانای بەڕێز سندي بەڕەحمەت بێت دەفەرمووێت : "والمعنى
أنه تعالى يضحك من أن العبد يصير مأيوسا من الخير بأدنى شر وقع عليه مع قرب تغييره
تعالى الحال من شر إلى خير ومن مرض إلى عافية ومن بلاء ومحنة إلى سرور وفرحة
" واتا : واتاکەی بریتیە لەوەی کە پەروەدگارمان پێدەکەنێت لەوەی کە بەندە وای
لێ دێت بێ ئومێد ببێت لە خێر هەرکە بچوکترین خراپە بکەوێت بەسەریدا لەگەڵ ئەوەدا کە
گڕانکاریەکانی خودا پەروەردگار نزیکە لە شەڕەوە بۆ خێر و لە نەخۆشیەوە بۆ چاکبوونەوە
و لە بەڵا و میحنەتەوە بۆ دڵخۆشی و خۆشحاڵ بوون .
2- هاوه‌ڵى خۆشه‌ويست ابن مسعود رضي الله عنه ده‌فه‌رمووێت
: تاوانه گه‌وره‌كان : ( ..... والقنوط من رحمة الله
.... ) ([2]) واتا : بێ ئومێد بوون له ڕه‌حمى خوا .
3-
يه‌كێك له پياوچاكان ده‌فه‌رمووێت:( شرّ النّاس الّذين يقنّطون النّاس من رحمة الله ) ([3])
واتا : خراپترينى خه‌ڵكى ئه‌وانه‌ن كه خه‌ڵكى
بێ ئومێد ده‌كه‌ن له ڕه‌حمى خوا.
4-
په‌روه‌ردگار له فه‌رمووده‌يه‌كى قو‌دوسيدا ده‌فه‌رمووێت
: « أنا عند
ظنِّ عبدِي بي إنْ ظنَّ خيرًا فلهُ ، وإنْ ظنَّ شرًّا فلهُ»([4])
واتا
: من له‌جێي گومانى به‌نده‌كه‌مم ، ئه‌گه‌ر
گومانى چاك ببات ئه‌وه‌ى بۆ هه‌يه ، ئه‌گه‌ريش گومانى خراپ ببات ئه‌وه‌ى بۆ هه‌يه.
5-
هاوه‌ڵى خۆشه‌ويست جابرى كوڕى عبدالله رضي الله عنه ده‌فه‌رمووێت : له پێغه‌مبه‌رى خوام بيت پێش مردنى به سێ ڕۆژ
ده‌ى فه‌رموو : «لا يموتنّ أحدكم إلّا وهو يحسن الظّنّ بالله
عزّ وجلّ»([5]) واتا :
با هيچ يه‌كێك له ئێوه نه‌مرێت ئيلا گومانى باش ببات به‌خواى په‌روه‌ردگار .
v چيرۆكى
ئومێد به‌خش:
وه ژيانى پێغه‌مبه‌ران پڕن له‌ده‌رس په‌ند
بۆ هه‌ركه‌سيك بيه‌وێت په‌ند وه‌ربگڕيت له ئه‌وپه‌ڕى توند بوونى بار و دۆخه‌كاندا
ئومێديان به‌خودا نه پچڕاندووه و هه‌ميشه وره به‌رز پشت به‌ستوو بوون به‌خودا
.
1-
چيرۆكى يعقوب له‌گه‌ل يوسفي كوڕيدا دواى چه‌ندين ساڵ هه‌ر
بێ ئومێد نه‌بوو له ڕه‌حمى خوا و گومانى باش بوو خودا منداڵه‌كه‌ى به پێغه‌مبه‌رايه‌تى
و ده‌سلات داريه‌وه بۆ گه‌ڕانده‌وه .
2-
چيرۆكى پێغه‌مبه‌ر موسى له‌گه‌ڵ دوژمنه كافره‌كانيدا كه
پێشى به‌حره و دواوه‌وه‌شى كافره‌كانن خودا ڕزگارى ده‌كات . خودا به‌حرى بۆ وشك
كرد و نه‌وه‌ك ته‌نها ڕزگارى كرد به‌ڵكو دوژمنه‌كه‌ى له‌ناو برد .
3-
چيرۆكى پێغه‌مبه‌ر له‌گه‌ڵ ئه‌بو به‌كردا له ئه‌شكه‌وته‌كه
كه فه‌رمووى ئه‌گه‌ر سه‌يري ژێر پێى خۆيان بكه‌ن ده‌مان بينن ، خودا ڕزگارى كردن
و له به‌ڵا و خراپه‌ى بێ باوه‌ڕان .
تأمل في الحياة ترى
أمورا .. ستعجب إن بدا لك كيف كانت
فكــم من كربة أبكت عيونا .. فهونــها الكــريم لنــا فـهانــت
وكم من حاجة كانت سرابا .. أراد الله لــقيــاهـــا فــحانـــت
وكم ذقنا المرارة من ظروف .. برغــم قســاوة الأيـام لانت
هي الدنـيــا لنــا فيــها شؤون .. فإن زينـتها بالصـبر زانـت
فكــم من كربة أبكت عيونا .. فهونــها الكــريم لنــا فـهانــت
وكم من حاجة كانت سرابا .. أراد الله لــقيــاهـــا فــحانـــت
وكم ذقنا المرارة من ظروف .. برغــم قســاوة الأيـام لانت
هي الدنـيــا لنــا فيــها شؤون .. فإن زينـتها بالصـبر زانـت
خوداى داوات لێ ده‌كه‌ين
:
گومانى باشبردنمان به‌تۆ
، ڕاستێتى پشت به‌ستن پێت ، له‌زه‌تى فه‌قيرى ده‌ربڕين بۆلاى خۆتمان
به نسيب بكه‌يت .
تعليقات